Terwijl je nog druk bezig bent met het vermijden van plastic verpakkingen, komt naar buiten dat papier van bomen toch ook echt niet kan. Daarbij is je rietje al vervangen door een herbruikbaar exemplaar, je eet geen vlees en vliegt nauwelijks. En natuurlijk heb je altijd een linnen tasje bij je. Toch blijft de productie van plastic groeien, stijgt de verkoop van vlees, wordt er meer gevlogen en neemt ontbossing toe.
Ja, dat klopt. Er is een systeemverandering nodig. Omdat jij als ‘consument’ niet de oplossing bent. Maar als burger misschien wel.
Wie draagt de grootste last?
Neem deze ‘fun facts’:
71% van de broeikasgas-uitstoot komt van slechts 100 bedrijven
Slechts 100 bedrijven uit de fossiele industrie zijn verantwoordelijk voor 71% van de wereldwijde broeikasgas-uitstoot. Als deze bedrijven zo doorgaan kan de temperatuur op aarde 4 graden stijgen. Met alle gevolgen van dien.
De meest bekende duurzaamheid-campagnes komen van de vervuilers zelf
Misschien ken je deze nog: ‘Een beter milieu begint bij jezelf’. Of deze topper: je persoonlijke carbon-footprint. Deze campagnes zijn bedacht door verpakkingsproducenten.Sommige bedrijven proberen dus hun vervuiling in jouw schoenen te schuiven.
De overheid kan veel grootschaliger ingrijpen
Zoals de huidige Covid-19 crisis laat zien, is overheidsingrijpen op grote schaal soms noodzakelijk om problemen die de hele samenleving raken, aan te pakken.
Hoe kunnen we zeggen dat de verantwoordelijkheid bij de consument ligt, wanneer die 100 bedrijven zoveel vervuilen. Wanneer die duurzame campagnes van die grootste vervuilers zelf komen. Wanneer de overheid zoveel meer kan doen dan jij als ‘consument’.
‘Ja, maar een beter milieu begint bij jezelf..’
Het bovenstaande is een goed voorbeeld van eco-shaming. Eco-shaming gebruikt schuldgevoel en schaamte om zogenaamd ‘duurzaam gedrag’ te stimuleren. Maar hier klopt iets niet.
Jij bent niet de veroorzaker van het probleem. De inrichting van de samenleving dwingt je bijna om een vervuiler te zijn. Je leeft in een wereld die toe is aan een systeemverandering. En niet aan een gedragsverandering, bedacht en uitgevoerd door jou. Waarom niet?
Niet iedereen heeft evenveel invloed, macht of middelen
Snel veel veranderen in de wereld gaat het beste met veel invloed, macht of middelen. Een voorbeeld: een internationaal bedrijf kiest ervoor om geen plastic tandenborstels meer te verkopen, maar op grote schaal duurzame tandenborstels te produceren en aan te bieden tegen een toegankelijke prijs. Dan zijn duurzame tandenborstels direct toegankelijk voor veel meer mensen.
Duurzaam leven is bijna een full-time baan
Iedere keer je keuzes afwegen, zogenaamd “foute” keuzes maken, je schamen en schuldig voelen en verwarring over waar je moet beginnen.
Duurzaam is nog té vaak duur
Als we ons blindstaren op hoe één persoon individueel moet veranderen, vergroten we de ongelijkheid en krijg je een kleine duurzame ‘elite’, maar geen duurzame wereld. Dat kan niet de bedoeling zijn.
Als het jou lukt om afvalvrij te leven (knap!) zegt dat helaas niks over wat er in de rest van de wereld gebeurt. Het is een druppel op een gloeiende plaat. We hebben een waterval nodig om die gloeiende plaat weer af te koelen.
En wat kun je als burger dan wel doen?
Eis verandering daar waar die verandering ook snel gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld bij de politiek of grote bedrijven met veel slagkracht, geld en middelen. Of door bedrijven te steunen die het anders doen. Dat kan ook zonder iets te kopen, bijvoorbeeld door ze te volgen op social media.
Waarom wij dit verhaal delen
Wij kwamen erachter (geïnspireerd door dit boek) dat wat wij de afgelopen vijf jaar gedaan hebben niet genoeg is. Het is too little, too late. Per direct gooien wij het over een andere boeg. Hallo activisme, en vaarwel eco-shaming.
Want waarom zijn we ooit begonnen? Om de traditionele papierindustrie te verduurzamen. Dat staat zelfs in onze statuten, zodat die missie nooit meer kan verdwijnen uit ons DNA. Om dat extra kracht bij te zetten zijn we al sinds dag 1 een B Corporation.
Waar het op neerkomt: Wij geloven dat het systeem drastisch veranderd moet worden. Wij doen dat van binnenuit, in de papierindustrie. Dus: rewrite the rules. Alternatief papier moet normaal worden. En als het even kan ook klimaat-positief. De productie moet anders en de systemen in de industrie kunnen beter. Omdat bomen planten niet genoeg is.
Wij ondernemen direct actie. We spreken met de papierindustrie over hoe we snel verandering teweeg kunnen brengen en doen onderzoek naar papier-alternatieven die de toekomst hebben. En we brengen die op de markt. Met het team van Paper / on the Rocks. Met spelers in de industrie die ook geloven in verandering. En hopelijk nu ook met jou.
Wij kunnen dat niet alleen.
